De behandeling
De behandeling in Praktijk Anneke Kortink heeft bijna altijd een cognitief gedragstherapeutisch karakter. Maar wat is cognitieve gedragstherapie eigenlijk?
Cognitieve gedragstherapie (CGt) is een geïntegreerde behandeling die is voortgekomen uit de gedragstherapie en de cognitieve therapie. In de gedragstherapie staat het gedrag van de patiënt centraal en de invloed van dit gedrag op het gevoelsleven. In cognitieve therapie staat het denken van de cliënt centraal en de invloed van dit denken op het gevoel en het gedrag. In cognitieve gedragstherapie ligt de nadruk soms meer op het inventariseren en wijzigen van de (negatieve) manier van denken en interpreteren van de cliënt en soms meer op het in kaart brengen van het problematische gedrag en de omstandigheden waarin dit gedrag voor komt. Soms wordt gelijktijdig aan deze aspecten gewerkt.
CGt is een vorm van psychotherapie die klacht- of probleemgericht is en met name over zaken gaat waar u nu problemen mee heeft en minder gaat over problemen die in uw verleden speelden. Er wordt dikwijls gewerkt met huiswerkopdrachten en tijdens de sessies oefenen therapeut en patiënt samen nieuw (denk) gedrag. In de praktijk nemen de meeste cognitieve therapieën tussen de tien en vijfentwintig sessies in beslag.
De relatie met de therapeut wordt in CGt gekenmerkt door openheid en gelijkwaardigheid. De houding van de therapeut is concreet en direct te noemen.
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat cognitieve gedragstherapie effectief is voor de behandeling van bijvoorbeeld angststoornissen, depressieve stoornissen, eetstoornissen, verslavingen en voor sommige persoonlijkheidsstoornissen. Vaak is CGt zelfs effectiever dan behandeling met medicatie. Om deze reden wordt CGt in de multidisciplinaire evidence based richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van mensen met psychische stoornissen dan ook vaak aangemerkt als eerste keus voor psychologische behandeling. Cognitieve gedragstherapie staat daarnaast op het zogenaamde Dynamisch overzicht van psychologische interventies die voldoen aan de stand van de wetenschapDynamisch overzicht van psychologische interventies die voldoen aan de stand van de wetenschap.
Om te kunnen beoordelen of de cognitief gedragstherapeutische behandeling effectief is wordt in de praktijk Routine Outcome Monitoring (ROM) toegepast. Met ROM wordt het verloop van de behandeling duidelijk en kan indien nodig eerder worden bijgestuurd. De betreffende behandelaar zal u vragen om aan het begin, soms ook tussentijds en aan het einde van de behandeling een gevalideerde vragenlijst in te vullen, waarmee uw klachten worden gemeten. De scores van deze vragenlijsten zullen met elkaar worden vergeleken.
Behalve van cognitief gedragstheapeutisch technieken wordt binnen Praktijk Anneke Kortink zowel binnen de BGGZ als binnen de SGGZ veelvuldig gebruik gemaakt van e-Health programma's. Anneke en Kim zien de e-Health programma's van Therapieland als een welkome aanvulling op hun behandeling. De programma's die zij voor hun cliënten klaarzetten zijn vormen van laagdrempelige en toegankelijke zorg. De gebruikers hebben op elk moment van de dag toegang tot het e-Healthplatform van Therapieland.
Daarnaast wordt veelvuldig gebruik gemaakt van EMDR.
Maar wat is wat is EMDR eigenlijk? Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. Al hoewel EMDR al meer 25 jaar bestaat, is deze therapie vooral de laatste jaren verder uitgewerkt en ontwikkeld tot een volwaardige en effectieve therapeutische methode.
Wanneer kan EMDR worden gebruikt? Alhoewel EMDR voornamelijk wordt ingezet voor de behandeling van mensen met een Post Traumatische Stress Stoornis en andere traumagerelateerde angstklachten, is het toepassingsgebied tegenwoordig veel breder. Ook bij andere angststoornissen, depressie, chronische pijn, eetstoornissen, verslavingen en psychose blijkt EMDR effectief te kunnen zijn.
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR. Uit de resultaten blijkt dat cliënten goed op EMDR reageren. EMDR is een kortdurende geprotocolleerde therapievorm. Als het gaat om een trauma na een éénmalige ingrijpende gebeurtenis, dan zijn mensen vaak al na enkele zittingen in staat om hun dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Bij mensen die langdurig trauma hebben meegemaakt en bij complexere problematiek duurt de behandeling langer.
In het intakegesprek zal er uitgebreid aandacht worden besteed aan de oorzaak en achtergrond van de klachten. Hieruit kan vaak al worden geconcludeerd of EMDR een onderdeel kan zijn van de therapie. Soms blijkt pas later tijdens het therapieproces dat EMDR een goede aanvulling kan zijn op het gesprekscontact. Ook dan kunnen één of meerdere sessies EMDR therapie worden ingezet.
EMDR werkt vaak snel, maar het kan ook als intensief worden ervaren. Daarom zal ter voorbereiding goede uitleg worden gegeven over hoe EMDR werkt en wat iemand kan verwachten van de sessie zelf en wat er de dagen daarna kan optreden. Ook zullen handvatten worden geven over hoe om te gaan met emoties die eventueel na de zitting opkomen. Na afloop van een EMDR-sessie kunnen de effecten nog even doorwerken. Soms komen er nieuwe beelden of gevoelens naar boven en zijn mensen erg moe, maar na drie dagen is dit vaak voorbij.
Hoe werkt EMDR? Een verklaring voor de werkzaamheid van EMDR is dat het terugdenken aan een nare herinnering in combinatie met het maken van oogbewegingen (en andere afleiding) ervoor zorgt dat het natuurlijk verwerkingssysteem wordt gestimuleerd. Een traumatische herinnering die erg levendig en intens is in gedachten nemen, kost betrekkelijk veel geheugencapaciteit. Maar de afleiding in de vorm van het volgen van lampjes of het volgen van de vingers van de therapeut, kost ook geheugencapaciteit. Door deze concurrentie van werkgeheugentaken is er weinig plaats voor de levendigheid en de akeligheid van de herinnering en zal de lading van deze nare herinneringen steeds verder afnemen en zal een nieuwe betekenisgeving ontstaan. Mensen beschrijven vaak dat ze nog wel kunnen terugdenken aan de herinnering, maar dan zonder de emotionele lading er nog bij te voelen. Voor sommige mensen is het zelfs zo dat ze de herinnering helemaal niet meer voor zich kunnen halen of alleen nog een vaag of wazig beeld voor zich zien.
Op de website www.emdr.nl kunt u uitgebreidere informatie vinden en op You Tube zijn ook veel filmpjes te zien, die een goed beeld geven van hoe een sessie eruit zou kunnen zien.
In de regel is een behandeling klaar wanneer de behandeldoelen zijn gerealiseerd. In een behandeling die past binnen de basis ggz, is het meestal snel duidelijk wanneer dit het geval is, omdat de doelen vaak concreet geformuleerd zijn. Het resultaat van de behandeling wordt samen met de cliënt geëvalueerd waarna het contact kan worden beëindigd. In psychotherapie besluiten de cliënt en de therapeut in overleg wanneer de therapie zal stoppen. De afronding van therapie kan door beiden ter sprake worden gebracht en behoeft dikwijls nadere analyse van de behaalde behandelresultaten.
Opleiding: In de basistraining wordt de toepassing van EMDR bij volwassenen aangeleerd. Na afsluiting daarvan kan een vervolgtraining gevolgd worden om complexe traumabehandelingen uit te leren voeren met behulp van EMDR. Vervolgens kan nog een supervisietraject tot EMDR Europe practitioner gevolgd worden.
Kim Bemelmans is opgeleid tot EMDR Europe Practitioner en neemt de EMDR behandelingen voor haar rekening binnen de BGGZ.